20 Δεκ 2009

Το ταξίδι του Ιωάννη Μόραλη

Ο Ιωάννης Μόραλης στο «Αιάκειο» της Αίγινα το καλοκαίρι του 2008, περιστοιχισμένος από τους μαθητές του Παύλο Σάμιο, Δημήτρη Σεβαστάκη και Δημήτρη Κούκο

Ο Ιωάννης Μόραλης είχε πλήθος φοιτητών στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στην οποία δίδαξε επί σειρά ετών. Όλοι τον προσφωνούσαν με απεριόριστο σεβασμό «δάσκαλε». Ακόμη και σε στιγμές αγωνίας, όπως πριν από λίγες ώρες όταν ο Δημήτρη Κούκος ζητούσε να μάθει με «σπασμένη» από τη συγκίνηση φωνή: «Είναι αλήθεια, έφυγε ο δάσκαλος;». Όντως, ο δάσκαλος των περισσότερων καταξιωμένων ζωγράφων και ο δάσκαλος όλων μας, όσων γοητεύονται από την Τέχνη, έφυγε. Έφυγε ο τελευταίος της εμπνευσμένης γενιάς του '30. Ένα σπουδαίο ιδεολογικό εφόδιο έχασε τη ζωντάνια του. Το έργο, οι ιδέες, είναι αθάνατες. Η ανθρώπινη επαφή όμως, η παρέα, οι συζητήσεις οι διανθισμένες με ανέκδοτα που καταλήγουν σε μια σημαντική αλήθεια, είναι φθαρτές. Πεθαίνουν μαζί με τους ανθρώπους και γίνονται αναμνήσεις. Κι όταν γίνονται αναμνήσεις παύουν να είναι ζωντανές, αλλά συνεχίζουν να είναι πολύτιμες. Θυμάμαι μια απλή συνάντηση στο παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο «Αιάκειο» στην προκυμαία της Αίγινας τον Αύγουστο του 2008, που για εμένα είχε εξελιχθεί σε μυσταγωγία. Μεταξύ καφέ και αμυγδαλωτού, η κουβέντα το έφερε να θυμηθεί ο δάσκαλος ότι οι άλλοι καθηγητές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών τον ρωτούσαν γιατί δεν έβαζε ποτέ μηδέν. Μα νομίζω, μας έλεγε, ότι καμιά ανθρώπινη προσπάθεια δεν αξίζει μηδέν. Πάντα αξίζει κάτι παραπάνω. Λυπάμαι που δεν θα ακούσω ξανά τέτοια συγκλονιστικά, με τον πιο φυσικό τρόπο, από το στόμα του Ιωάννη Μόραλη. Και χαίρομαι για τις λίγες ευκαιρίες που είχα να τα ακούσω. Μα πιο πολύ από όλα χαίρομαι γιατί υπήρξε ένας τέτοιος άνθρωπος, σημαντικός γι αυτούς που τον γνώρισαν και γι αυτούς που δεν τον γνώρισαν.